Lễ tạ mộ và văn khấn tạ mộ, với đặc trưng truyền thống và tâm linh sâu sắc của người Việt Nam, không chỉ là dịp để thể hiện lòng tri ân đối với tổ tiên mà còn là cơ hội để tưởng nhớ, kính trọng, và tìm đến bên kia thế giới tâm linh. Hãy cùng OneDay tìm hiểu về nghi thức tạ mộ và cách sắm lễ vật theo chuẩn phong tục.
1. Tìm hiểu về lễ tạ mộ
Lễ tạ mộ là một nghi lễ truyền thống của người Việt Nam thể hiện lòng kính trọng và biết ơn đối với tổ tiên và người thân đã qua đời.
| Các lễ tạ mộ phổ biến | Ý nghĩa | Thời gian |
|---|---|---|
| Lễ tạ mộ cuối năm | Mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết và cảm ơn thần linh đã phù hộ gia tiên. | Thường diễn ra từ ngày 23 đến 30 tháng Chạp âm lịch. |
| Lễ tạ mộ đầu năm (thanh minh) | – Tưởng nhớ ông bà tổ tiên và người thân đã khuất. – Cầu mong sự phù hộ cho con cháu trong năm mới. |
Tổ chức vào ngày lễ Thanh Minh (3/3 âm lịch) hàng năm. |
| Lễ tạ mộ khánh thành mộ mới | Cầu mong người chết an nghỉ và cảm ơn thần linh đã ban đất cho gia tiên | Tổ chức khi hoàn thành xây mộ hoặc chọn ngày hợp tuổi, hợp hoàng đạo sau khi xây mộ xong. |
| Lễ tạ mộ cúng rằm tháng 7 | – Cầu siêu cho các vong linh không có người thờ cúng. – Cầu mong họ được an bình và không làm phiền gia đình. |
Rằm tháng 7 hàng năm |
Trong số đó, các lễ tạ mộ thường được đặc biệt chú trọng là lễ tạ mộ cuối năm và lễ tạ mộ khánh thành.
2. Chuẩn bị mâm cúng, sắm lễ ngày tạ mộ
Phần lễ vật cho cúng tạ mộ, mặc dù có thể chuẩn bị đơn giản, nhưng quan trọng nhất là sự thành tâm và kính trọng. Thông thường, phần lễ vật bao gồm:
- Xôi và gà luộc
- Trái cây và hoa: Nên lựa chọn hoa như hoa hồng, hoa bách hợp, hoa cúc trắng, tùy thuộc vào sở thích của người đã khuất.
- Rượu trắng
- Chè
- Trầu cau
- Vàng mã: 4 đĩa tiền vàng gồm 1 đĩa có 3 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền; 1 đĩa có 1 đinh vàng lá, 7 đinh xu tiền; 1 đĩa có 9 đinh vàng lá; 1 đĩa có 1 đinh xu tiền.
Những lễ vật này không chỉ thể hiện lòng tri ân mà còn tượng trưng cho sự trân trọng và kính trọng đối với linh hồn người đã khuất.
3. Những bài văn khấn tạ mộ chính xác nhất theo phong tục Việt Nam
3.1 Văn khấn tạ mộ ngoài đồng
Nam mô a di đà phật! (3 lần)
Con kính lạy:
– Quan đương xứ thổ địa chính thần
– Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
– Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
– Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh ……….
Hôm nay là ngày … tháng … năm …,
Nhằm tiết ….., chúng con là:……………, thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là: ………. hiện phần mộ an táng ở noi này.
Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối.
Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm : …. (đọc tên các đồ mã dâng cho vong).
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
3.2 Bài văn khấn tạ mộ ngày giỗ
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ: …
Tín chủ (chúng) con là: …
Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày …tháng…. Năm…
Là chính ngày Cát Kỵ của …
Thiết nghĩ …. (dài) vắng xa trần thế, không thấy âm dung.
Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Ngày mai Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời: …
Mất ngày: …tháng: …… năm: ……
Mộ phần táng tại: ……
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng.
Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Tìm hiểu thêm: Văn Khấn Cúng Động Thổ | Trình Tự Và Bài Cúng Chi Tiết Nhất
3.3 Văn khấn tạ mộ cuối năm
(Tạ mộ để xin phép Thổ thần Thổ địa nơi đó cho Ông bà về ăn Tết)
Kính lạy:
– Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
– Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
– Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
– Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng): …..
Địa chỉ: …..
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là: … (Tên của Ông, bà, cha mẹ, v.v…)
Tuổi: …
Tạ thế ngày: ….
Phần mộ ký táng tại: ….
Nay nhân ngày (Ví dụ: Cuối năm, hoặc Thanh minh, hoặc thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may.
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền).
3.4 Văn khấn tạ mộ khánh thành, mới xây xong
Nam mô a di đà phật!
Con kính lạy
– Quan đương xứ thổ địa chính thần
– Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
– Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
– Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh: ….
Hôm nay là ngày … tháng … năm …, là tiết ngày khánh thành mộ chí…
Chúng con là: ………
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:……. hiện phần mộ đang an táng ở nơi đất lành này. Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở vong linh được yên ổn, an lành nơi chín suối. Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, vạn sự bình an nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già luôn được mạnh khoẻ.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm : …. (đọc tên các đồ mã dâng cho vong).
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Đọc thêm: Lễ Cúng Đầu Năm: Lễ Vật Tại Gia Và Văn Khấn Chi Tiết Nhất
4. Những lưu ý quan trọng trong lễ tạ mộ
Trong việc thực hiện lễ tạ mộ, với tính thiêng liêng và giữ gìn truyền thống quý báu của dân tộc, cần lưu ý những điều sau:
- Tạ mộ thường chọn ngày tốt như những dịp như cuối năm, đầu năm, ngày giỗ, hoặc khi mộ mới xây xong.
- Đảm bảo có đầy đủ lễ vật và bài văn khấn phù hợp cho từng loại lễ tạ mộ.
- Tuân thủ nghi thức tạ mộ theo phong tục, tín ngưỡng và địa phương.
- Giữ thái độ tôn trọng, không nói chuyện phiếm, không đứng trên mộ phần, tránh đụng chạm đến các vật dụng của người đã khuất.
- Tránh thăm mộ một mình ở nơi hẻo lánh, vắng vẻ, và tránh đi ra mộ vào thời gian dương suy, âm thịnh.
- Hạn chế chụp ảnh tại những công trình tâm linh, tránh mang theo trẻ em, đồ ăn thừa, và tránh khi mang thai, bệnh tật, hay có tang sự trong nhà.
- Tránh hành động tốn kém, không nên bày vẽ linh đình tại nghĩa trang.
- Không nên ăn đồ cúng trực tiếp tại nghĩa trang để tránh tình trạng lạnh bụng không mong muốn.
- Tránh mọi hành động nô đùa, cũng như không ngồi lên phần mộ vì đây là hành động bất kính.
- Sau khi tạ mộ và trở về, nên hơ lửa hoặc tắm nước gừng để thanh lọc các chướng khí, âm khí bám vào người và quần áo.
Tạm kết
Văn khấn tạ mộ không chỉ là lời kính trọng mà còn là hình thức giao tiếp tâm linh giữa thế giới hiện thực và thế giới bên kia. Qua bài viết này, OneDay hy vọng rằng bạn đã hiểu thêm về quan niệm và cách thức văn khấn tạ mộ theo phong tục Việt Nam. Hãy cùng giữ gìn và truyền lưu giữa các thế hệ, để tình cảm với tổ tiên được bảo tồn và truyền đạt đúng cách qua thời gian.
