Ta thường nghe rất nhiều về lãi suất trong đời sống hằng ngày. Vậy định nghĩa chính xác lãi suất là gì? Có bao nhiêu loại lãi suất và nó được tính như thế nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của OneDay để tìm hiểu tất tần tật thông tin liên quan nhé!
1. Lãi suất là gì?
1.1 Lãi suất là gì?
Lãi suất (Interest rate) là tỷ lệ phần trăm tính trên số tiền gốc (tiền vốn gửi vào hoặc cho vay) mà đơn vị tài chính (hoặc người vay) phải có trách nhiệm gửi lại cho người gửi tiền (hoặc người cho vay) trong một khoảng thời gian đã xác định (thường được tính theo tháng hoặc năm).
Nhóm người gửi tiền hoặc vay tiền có thể là cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức, ngân hàng và ngược lại.
1.2 Có bao nhiêu loại hình lãi suất hiện nay?
Dựa vào tính chất khoản vay, lãi suất được chia thành 6 loại cơ bản:
- Lãi suất tiền gửi ngân hàng là mức lãi mà ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trả cho khách hàng đã gửi tiền tại đó như tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán, tiền gửi có kỳ hạn hoặc không kỳ hạn, tiền gửi bằng đồng Việt Nam hoặc tiền gửi ngoại tệ,…
- Lãi suất tín dụng ngân hàng là mức lãi suất mà khách hàng là người đi vay phải trả cho ngân hàng khi vay tiền.
- Lãi suất chiết khấu là loại lãi suất được quy định bởi NHNN dựa vào nhu cầu vay tiền của các ngân hàng thương mại để sử dụng trong một khoảng thời gian ngắn hoặc khi không có đủ tiền mặt để dự trữ.
- Lãi suất tái chiết khấu là một loại lãi suất được quy định bởi NHNN dựa trên giấy tờ có giá trị ngắn hạn hoặc số tiền ghi trên thương phiếu khi đến kỳ hạn thanh toán.
- Lãi suất liên ngân hàng là mức lãi suất mà các ngân hàng sử dụng để vay và cho vay vốn cho nhau trên thị trường tài chính
- Lãi suất cơ bản là mức lãi suất tối thiểu mà NHNN áp dụng cho đồng tiền trong nước. Từ mức lãi suất cơ bản này, các tổ chức tín dụng có thể quy định các mức lãi suất khác cho các dịch vụ tín dụng khác nhau.
Đọc thêm: Biên Độ Lãi Suất Là Gì? Tầm Quan Trọng Của Biên Độ Lãi Suất
2. Lãi và lãi suất khác nhau như thế nào?
Lãi và lãi suất là hai khái niệm thường gặp và dễ gây nhầm lẫn. Lãi là khoản tiền phải trả cho người cho mượn tiền hoặc đầu tư tiền dựa trên một tỷ lệ phần trăm được thỏa thuận trước đó; được tính dựa trên số tiền đang vay hoặc đầu tư. Sự khác nhau giữa lãi và lãi suất là:
- Lãi suất chính là tỷ lệ phần trăm của số tiền gốc mà người ta phải trả lại khi mượn tiền hoặc đầu tư tiền.
- Lãi là số tiền thực tế phải trả được tính theo số tiền vốn ban đầu và lãi suất.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất
Lãi suất không phụ thuộc vào một yếu tố duy nhất mà nó bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố quan trọng:
3.1. Mức cung cầu tiền tệ (vốn) trên thị trường
Là tổng tiền tệ do hệ thống ngân hàng cung cấp ra thị trường để giao dịch. Mọi sự thay đổi cung – cầu trên thị trường đều tác động đến lãi suất. Tuy vậy, mức biến động này cũng phụ thuộc vào chính phủ nói chung và NHNN nói riêng.
3.2. Lạm phát kỳ vọng – lãi suất là gì
Khi mọi người nhận thấy lạm phát có xu hướng tăng; đa phần chủ yếu sẽ dùng tiền để dự trữ hàng hóa hoặc các dạng tài sản khác như ngoại tệ, vàng,… Từ đó, làm giảm nguồn cung cho quỹ cho vay và gây áp lực lên lãi suất.
3.3. Bội chi ngân sách – lãi suất là gì
Khi bội chi ngân sách, chính phủ sẽ phát hành trái phiếu để bù vào khoản thâm hụt. Khi lượng cung trái phiếu tăng, giá trái phiếu giảm, dẫn đến lãi suất tăng.
3.4. Chính sách của nhà nước
Nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế, nhà nước phải đưa ra nhiều chính sách như chính sách tài chính; chính sách tiền tệ, chính sách thu nhập. Tất cả đều ảnh hưởng đến lãi suất cân bằng.
3.5. Yếu tố ổn định nền kinh tế
Khi nền kinh tế ổn định và tăng trưởng, người dân có tài sản và đời sống đầy đủ hơn; do đó họ sẽ có xu hướng đầu tư hoặc gửi tiền để sinh lãi hơn là chỉ tiết kiệm để chi tiêu.
Điều này làm tăng cung tiền cho vay; dẫn đến xu hướng giảm lãi suất và ảnh hưởng đến cầu tiền tệ. Ngoài ra, khi doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn để đầu tư kinh doanh; cầu tiền tăng lên và lãi suất có xu hướng tăng.
Tham khảo: Lãi Suất Điều Hành Là Gì Và Những Quy Định Mới Nhất
4. Công thức tính lãi suất ngân hàng 2023
Công thức tính lãi suất ngân hàng đối với khoản tiền gửi tiết kiệm theo tháng có kỳ hạn:
Số tiền lãi = Số tiền vốn x lãi suất (%năm)/ 12 x số tháng gửi
Hoặc:
Số tiền lãi = Số tiền vốn x lãi suất (%năm) x số ngày gửi/365
Ví dụ:
Bạn gửi 5 tỷ đồng với lãi suất 6%/năm, kỳ hạn 12 tháng, thì lãi suất sẽ được tính như sau:
– Số tiền lãi 1 năm = 5000.000.000 x 6% / 12 x 12 = 300.000.000 đồng.
– Số tiền lãi hàng tháng = 5000.000.000 x 6%/12 = 25.000.000 đồng.
5. Tác động của lãi suất đến nền kinh tế thị trường 2023
Không thể phủ nhận rằng lãi suất có vai trò quan trọng trong nền kinh tế của một quốc gia. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động tài chính, đầu tư; tiêu dùng và hội nhập kinh tế quốc tế của các cá nhân và doanh nghiệp. Lãi suất thấp thường kích thích đầu tư và giảm chi phí cho các doanh nghiệp và cá nhân vay vốn.
Khi lãi suất thấp, người giàu sẽ sử dụng tiền để đầu tư vào việc mua sắm. Trong khi lãi suất cao, họ sẽ sử dụng tiền để cho vay. Đối với những người cần vay vốn, khi lãi suất thấp, họ sẽ vay nhiều hơn để đầu tư kinh doanh. Tuy nhiên khi lãi suất cao; họ sẽ cân nhắc cắt giảm chi tiêu và vay mượn một cách hợp lý hơn. Đặc biệt, khi lãi suất quá thấp; người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm hơn là đầu tư, dẫn đến sự suy giảm của nền kinh tế.
Lãi suất còn là công cụ chính của NHTW để kiểm soát lạm phát. Khi lạm phát tăng cao, Ngân hàng sẽ tăng lãi suất để giảm tiền lãi và cắt giảm tiêu dùng, từ đó làm giảm lạm phát và ổn định nền kinh tế. Vì vậy, lãi suất được xem là một trong những tin tức quan trọng hàng đầu; các chỉ số và diễn biến tăng hay giảm lãi suất được theo dõi một cách chặt chẽ và thường xuyên.
Tạm kết
Lãi suất không chỉ là một khái niệm tài chính phức tạp mà còn là yếu tố quyết định đối với nền kinh tế và cuộc sống cá nhân của chúng ta. Hiểu rõ về lãi suất là gì và cách nó hoạt động là quan trọng để đảm bảo quyết định tài chính thông minh và thành công. Hãy theo dõi OneDay để luôn cập nhật những kiến thức chuẩn nhất liên quan đến BĐS nhé!
